تفکر سیستمی، خصوصیات و اهمیت آن

تفکر سیستمی چیست؟

تفکر سیستمی، چشم اندازی جدید و قدرتمند، یک زبان خاص، و مجموعه ای از ابزارهاست که شما می توانید برای حل معضلات در زندگی روزمره و کاری خود استفاده کنید.

تفکر سیستمی روشی برای درک واقعیتهاست که بیشتر از اجزای سیستم، بر اساس روابط بین اجزای سیستم می باشد. بر اساس یکی از حوزه های مطالعه، معروف به پویایی سیستم ها، تفکر سیستمی دارای ارزش کاربردی است که بر اساس بنیانهای تئوریکی مستحکمی استوار است.

چرا تفکر سیستمی مهم است؟

چرا تفکرسیستمی با ارزش است؟ بدین دلیل که می تواند به شما در طراحی راه حلهای  هوشمندانه و پایدار برای حل مشکلات کمک کند.

به بیان ساده، تفکر سیستمی به شما تصویری دقیق تر، از واقعیت ارائه می دهد به طوری که شما می توانید با نیروهای طبیعی (داخلی) یک سیستم  به نتیجه مورد نظر دست یابید.

همچنین شما را به طرز تفکری سوق میدهد که در حل مشکلات و راه حلها با نگاهی جامع و بلند مدت بنگرید. برای مثال، چگونه ممکن است راه حل خاص شما برای یک مشکل در دراز مدت جوابگو باشد و چه پیامدهای ناخواسته ای ممکن است داشته باشد؟

در نهایت ، تفکر سیستمی بر پایه اصول اساسی و جهانشمولی است که شما به محض یادگیری و تشخیص آن، می توانید در همه عرصه های زندگی از آن استفاده نمایید.

سیستم ها چه هستند؟

دقیقا یک سیستم چیست؟

سیستم گروهی از اجزای مرتبط، در تعامل با هم، و به هم وابسته است که یک کلیت واحد و پیچیده را تشکیل میدهد. سیستمها همه جا هستند به عنوان مثال ، بخش تحقیق و توسعه در سازمان شما، سیستم گردش خون در بدن تان ، سیستم شکار و شکارچی در طبیعت ، سیستم احتراق در اتومبیل شما ، و غیره. سیستم های بوم شناسی و سیستم های اجتماعی انسانی سیستمهای زنده هستند؛

سیستم هائی که توسط انسان ساخته شده اند از قبیل اتومبیل و ماشینهای لباسشوئی سیستمهای غیرزنده  هستند.

اکثر متفکران سیستم ها، تمرکز خود را بر سیستمهای زنده و بطور خاص بر سیستمهای اجتماعی انسان گذاشته اند. با این وجود ، اندیشمندان بسیاری، نیز علاقه مند به تاثیرات نظام های اجتماعی انسانها  بر سیستم های زیست محیطی بزرگتر در سیاره ما هستند.

سیستم ها دارای چند خصوصیت قابل تعریف هستند :

• هر سیستم هدفی در یک سیستم بزرگتر دارد.به عنوان مثال : هدف از واحد تحقیق و توسعه در سازمان شما تولید ایده های جدید برای محصولات و ایجاد امکاناتی برای سازمان است.
•  همه اجزای سیستم باید به ترتیبی در اختیار سیستم قرار گیرند که هدف سیستم را بطور بهینه انجام دهند.به عنوان مثال: سیستم تحقیق و توسعه در سازمان شما متشکل از افراد، تجهیزات و فرآیندهایی میباشد. اگر شما هر یک از این اجزا را حذف کنید این سیستم عملکردی نخواهد داشت.
• قطعات سیستم باید در نظم و حالتی خاص قرار گیرند تا سیستم هدف خود را انجام دهد. به عنوان مثال: اگر بخواهید روابط گزارش دهی در واحد تحقیق و توسعه را تغییر دهید، بطوریکه مسئول واحد محصول جدید به تکنیسین آزمایشگاه ورود مواد گزارش دهد، واحد موردنظر احتمالا در نیل به اهداف خود دچار مشکل خواهد شد.
• تغییرات سیستم در پاسخ به بازخوردها. کلمه بازخورد نقش محوری در تفکر سیستمی ایفا میکند. بازخورد، اطلاعاتی است که به صادرکننده اصلی اطلاعات ارسال میگردد تا فعالیتهای بعدی خود را تسهیل نماید. مثال : فرض کنید که شما خیلی سریع  در هنگام رانندگی اتومبیل میپیچید، خطوط روی جاده در پیچیدن به شما کمک میکنند. این خطوط بازخوردی را برای شما ایجاد میکنند که به شما اطلاع میدهد تا کاری که انجام میدهید تغییر داده و ماشین خود را در مسیر درست قرار دهید.
• سیستم ها ثبات خود را از طریق تنظیمات بر اساس باز خورد حفظ می کنند.عنوان مثال : درجه حرارت بدن شما به طور کلی 98.6  درجه فارنهایت است. اگر حرارت بدن تان بالا برود، بدن شما عرق میکند تا خنک شوید .

تفکر سیستمی به عنوان نگرش : رویدادها ، الگوها ، و یا سیستم ها ؟