تركيب سيستم

تركيب سيستم

هر سيستم از اجزائي تشكيل شده است و هر جزء نقش خاصي را به منظور تحقق هدف سيستم ايفا مي كند.

اجزاي سيستم :

• 1-درونداد(داده،‌ورودي) :

درونداد يا داده ها عبارتند از كليه آن چه كه به نحوي وارد سيستم مي شوند و فعاليت سيستم را امكانپذير مي سازند .

بديهي است كه بدون تزريق داده ادامه حيات يا فعاليت سيستم ناممكن خواهد بود.

 مثال

در يك نظام توليدي داده‌ها عبارتند از : مجموعه اي از نيروهاي انساني با درجات متنوعي از مهارت ها وتخصص‌ها،‌ مواد اوليه، سرمايه، ‌انرژي،‌تكنولوژي،‌اطلاعات و غيره .

البته برخي از داده ها به تناسب ماهيت سيستم و نسبت به ساير داده ها از اهميت بيشتري برخوردارند.

• 2- فرآيند تبديل

دروندادي كه به سيستم وارد مي شود طبق فرآيند سيستم در جريان تغيير و تبديل قرار مي گيرد. در واقع كاري در سيستم انجام مي شود و در نتيجه در داده ها تغيير پديد مي آيد.

مثال

در نظام دانشگاهي دانشجو به عنوان يكي از داده هاي سيستم در فرآيند تبديل قرار مي گيرد و ذهن او با مفاهيم، واژه ها و مطالب علمي آشنا مي شود و در نگرش او تغييراتي پديد مي آيد. در يك كارخانه توليدي مواد اوليه با ساير داده ها در هم مي آميزد و در جريان عمليات قرار داده مي شود و تغييراتي در آن پديد مي آيد.

• 3- برونداد(ستاده،‌خروجي)

داده هائي كه در فرآيند تبديل قرار مي گيرند طبق نظم و سازماني كه بر سيستم حاكم است به صورت كالا يا خدمت، از سيستم به محيط صادر مي شوند. دانشجوي فارغ التحصيل،‌دانش و پژوهش، برخي از ستاده‌هاي نظام دانشگاهي به شمار مي آيند. كالاي توليد شده، ستاده يك نظام توليدي است. خدمات‌عمومي در زمره ستاده هاي گروهي از سازمان هاي اجتماعي قرار دارند.

• 4- بازخور

بر اساس نگرش « لودويگ فون برتالانفي» بازخور فرآيندي دوراني است كه در آن بخشي از ستاده به عنوان اطلاعات به درونداد بازخورانده مي شود و به اين ترتيب سيستم را «خود كنترل» مي سازد. مانند ترموستات كه وظيفه حفظ دماي ثابت را بر عهده دارد. به عبارت ديگر بازخور يعني مدار ارتباطي كه چگونگي عملكرد سيستم را مشخص مي سازد و انحرافات را تعيين مي كند.

سيستم با توجه به اطلاعاتي كه از طريق مدار بازخور دريافت مي دارد اصلاحات و تغيير و تعديل هاي لازم را متناسب با شرائط زمان و مكان در خود به وجود مي آورد.

سيستمي موفق

سیستمی موفق به ادامه حيات مي شود كه نگران مكانيزم بازخور باشد و به آن توجه دقيق كند. براي مثال چنانچه به علت عدم تطابق آموزش هاي دانشگاهي با نيازهاي واقعي بازاركار، دانشجوي فارغ التحصيل نتواند جذب بازار كار شود، ايجاد اصلاحاتي در نظام آموزشي دانشگاه ضرورت دارد.

اگر  ميزان كالاهاي بازگشت داده شده يك واحد توليدي سير صعودي داشته باشد به طور حتم نقصي در كار سيستم پديد آمده است. با توجه بهنگام، به مكانيزم بازخور،‌انحرافات و نقايص مشخص مي شوند و اصلاحات لازم در سيستم به وجود مي آيند.

در سيستم هاي مكانيكي نيز از مكانيسم بازخور استفاده هاي زيادي به عمل مي آيد.

مثال

در مورد موشك هاي خود هدايت شونده و يا در سيستم هاي هدايت‌كننده كشتي ها، براي جهت بخشيدن به عملكرد سيستم براي نيل به يك هدف معين چنانچه انحرافي در عمل پديد آيد از طريق مكانيسم بازخور اطلاعات دقيق به سيستم تزريق مي شود تا سيستم اصلاحات مورد نياز را در وظائفش اعمال كند و به هدف تعيين شده نائل آيد.

• 5- محيط سيستم

هر سيستم به طور كلي در محيطي قرار دارد. سيستم از عوامل محيطي تاثير مي پذيرد و بر آن ها اثر مي‌گذارد.به عبارت ديگر سيستم و عوامل محيطي (مانند عوامل طبيعي،‌ فرهنگي، ايدئولوژيكي، اجتماعي، ‌سياسي و اقتصادي) بر هم كنش و واكنش متقابل دارند.

به اين ترتيب محيط هر سيستم را عواملي تشكيل مي‌دهند كه اگر چه جزء سيستم نيستند اما تغيير در هر يك از آن ها مي تواند موجب تغييراتي در سيستم شود. بنابراين محيط سيستم شامل كليه متغيرهائي است كه مي توانند در وضع سيستم موثر باشند و يا از سيستم تاثير پذيرند.