وبلاگ - آخرین اخبار

ارزیابی موشکافانه

شما کی توی آینه نگاه می کنید؟
معمولا در دو زمان هست که بیش از همه در آینه نگاه می کنیم: یکی قبل از اینکه می خواهیم از خانه بیرون برویم و یکی هم معمولا بعد از اینکه اتفاق خاصی برای چهره ما می افتد، مثلا از آرایشگاه بر می گردیم یا احیانا خراشی در چهره ما می افتد. یک حالت سومی هست که خیلی با دقت به آینه نگاه می کنیم که که در ادامه بهتون می گم!
در حالت اول، یعنی قبل از خارج شدن از منزل هدف ما این است که اصطلاحا تیپمون رو به راه باشه. در ارزیابی موشکافانه فعالیتهای خودمون هم این حالت رو باید داشته باشیم. مثلا قبل از ارسال گزارش فنی به مدیرمان بایستی یک ارزیابی موشکافانه داشته باشیم که تیپ گزارش ما رو به راه باشه.یک تعمیرکار حرفه ای قبل از اینکه ماشین رو به صاحبش تحویل بده یک ارزیابی موشکافانه می کنه که کارش نقصی نداشته باشه. یک پزشک حرفه ای قبل از اینکه مریض رو مرخص کنه از بیمارستان یک ارزیابی موشکافانه می کنه که کارهای درمانیش خوب انجام شده باشه.
این نوع ارزیابی را ارزیابی پیشگیرانه (prospective reflection) می نامند. حرفه ای های خیلی دقیق معمولا در بسیاری از کارهای خودشون این نوع ارزیابی رو به صورت نهادینه انجام می دهند.

اما این کافی نیست. خیلی وقتهاهم لازمه که بعد از یک اتفاق به ارزیابی موشکافانه بپردازیم. مثلا در کنکور قبول نشده ایم! اینجا زمانی ست که بایستی دقیقا ارزیابی کنیم که چه شده است و مساله را ریشه یابی کنیم. یا مدیرمان از عملکردمان ناراضی ست. در این حالت بایستی برگردیم و ببینیم که ریشه مساله چه بوده است.
این ارزیابی که به ارزیابی پسگرایانه (retrospective reflection) معروف است به ما کمک می کند که از رخدادهای حرفه ای خود درسهای جدید بیاموزیم و یک اشتباه را چند بار تکرار نکنیم.

اما حالت سومی هست که خیلی با دقت در ‌آینه نگاه می کنیم و اون زمانی هست که مژه ای در چشممان رفته باشد و نیاز باشد آنرا بیرون بیاوریم. این ارزیابی خیلی دقیقتر از دو ارزیابی قبلی است چرا که کوچکترین اشتباه در ارزیابی می تواند کل کار ما را خراب کند. اگر جای مژه را اشتباه ببنیم چه بسا به چشممان آسیب برسانیم.
خوب این نوع ارزیابی را افراد خیلی حرفه ای در فعالیتهای نو‌‌آورانه خودشان به کار می گیرند. یک کارآفرین حرفه ای به عنوان مثال وقتی که دارد نخستین سرمایه گذاری خود را انجام می دهد از این نوع ارزیابی استفاده کند. به همان دقتی که مژه اش را از چشممش بیرون می کشد، تک تک استراتژیهای بازاریابی خودش را با دقت بررسی می کند و نسبت به کوچکترین تصمیمات مالی خودش دقیقا توجه دارد.

برای این هفته یک فعالیت خود را انتخاب کنیم و یکی از این سه حالت ارزیابی موشکافانه را برای آن اعمال کنیم. مثلا به عنوان یک معلم، وقتی که داریم از سر کلاس خود به منزل بر می گردیم، ۱۰ دقیقه در مترو یا اتوبوس چشمان خودمان را ببندیم، نحوه تدریس خود و تعامل با دانش آموزان را بررسی کنیم و ببینیم که چه درسهایی را برای بهبود تدریس خود می توانیم بگیریم.

ارزیابی موشکافانه: دیدن خود در آینه دیگران

سوال اول: یکی از دوستان نزدیک خودتان را در نظر بگیرید. سه نکته ای را که این دوستتان می تواند در خودش بهبود بدهد را در نظر بیاورید. مثلا اینکه سر قرارها منظم تر باشد، قولی که می دهد را دقیقا بهش عمل کند و دست به کارهای پراکنده نزند.

سوال دوم: اکنون خودتان را در نظر بگیرید و سه نکته ای که برای بهبود می توانید مد نظر داشته باشید را استخراج کنید؟

پاسخ به سوال دوم معمولا برای ما دشوارتر از سوال اول است. دلیل آن این است که ارزیابی موشکافانه عملکردهای دیگران معمولا کاری ساده تر است چراکه نیازی نیست خودمان را نقد کنیم و راحت تر است که از بیرون به دیگران نگاه کنیم.

این مساله باعث توسعه تکنیکی با عنوان دیدن خود در آینه دیگران شده است که به ما کمک می کند تا از پاسخ سوال اول، به پاسخ سوال دوم برسیم. اما چگونه؟

۱- دوستی را که احساس می کنید شباهت زیادی از نظر منش و سبک زندگی حرفه ای به شما دارد را انتخاب کنید.
۲- سوال اول را در مورد این دوست پاسخ دهید.
۳- حال از خودتان بپرسید که کدامیک از این نکاتی که استخراج کرده اید برای خود شما هم مطرح است؟
۴- یک اقدام ساده و عملی برای این هفته تعریف کنید که یکی از این نکات را در شما بهبود ببخشد.

مثال:
۱- یکی از همکارهای محیط کار خودم را مد نظر گرفتم
۲- یکی از ویژگیهای این فرد این است که احساس می کند در مورد همه چیز می تواند قضاوت کند و نظر بدهد و لذا هیچ وقت نمی گوید نمی دانم.
۳- وقتی به خودم نگاه می کنم میبینم که این مساله گریبانگیر من هم هست.
۴- «این هفته تصمیم می گیرم که هر روز حداقل یک بار در پاسخ به سوالاتی که در حیطه تخصص من نیست به راحتی بگویم «نمی دان

 

ارزیابی موشکافانه- یادگیری از شکست ها:

شکست ها آینه های بسیار قدرتمندی هستند که به ما راهکارهایی برای بهبود زندگی حرفه ای مان را نشان می دهند. شکست ها توجه و احساسات ما را درگیر خودشان می کنند و لذا لایه های عمیقی از شخصیت و رفتار ما را به ما نشان می دهند. شکست ها در ما انگیزه تغییر وضعیت موجود را ایجاد می کنند در حالیکه موفقیت ها عمدتا به ما می گویند که باید وضعیت موجود را حفظ کنیم.
مهم این است که این آینه را به خوبی جلوی خودمان قرار دهیم و به دقت در آن بنگریم. اما چگونه؟

وقتی که توی اتوبوس، تاکسی یا مترو نشسته ایم و داریم از سر کار به منزل بر می گردیم یکی از بهترین زمانها برای این است که ۵ دقیقه به یادگیری از شکست ها اختصاص بدهیم. خیلی ساده کافی ست که مراحل زیر را اجرا کنیم:

1) چشمان خودتان را ببندید و مروری کوتاه بر اتفاقاتی که از صبح برای شما افتاده است بیندازید و فقط یک مورد از شکست هایی که برایتان اتفاق افتاده است را در نظر بگیرید. این شکست نیازی نیست که اتفاق خیلی عجیب و غریبی باشد. می تواند یک حرف نادرست در میان جمع، یک برخورد نامناسب با همکار، یک خطای محاسباتی در یک پروژه کاری یا یک فکر نادرست در مورد یک مشتری باشد.

2) این شکست را به دقت بررسی کنید و سعی کنید که به این سوال پاسخ دهید که چه عواملی باعث شده است که این شکست رخ دهد. بخشی از این عوامل مسائل خارج از کنترل شما هستند مثل نامناسب بودن شرایط کاری، کم بود زمان یا نداشتن ابزارهای کاری مناسب. این طبیعی ست که در تحلیل شکست ها اول از همه ذهن ما به سمت عواملی می رود که خارج از کنترل ما هستند تا شکست خود را توجیه کنیم. اما مهم است که بعد از این مرحله گام سوم را برداریم:

3) از خودمان بپرسیم که در کنار همه این عوامل خارجی چه اقدامی را من می توانم انجام دهم که این شکست مجددا تکرار نشود و یا اگر تکرار می شد اثرات منفی آن کمتر باشد. مثلا اینکه از قبل بخشی از مقدمات انجام یک کار را فراهم کنم تا کم بودن زمان باعث کاهش کیفیت کار من نشود یا از قبل در مورد یک موضوع مطالعه کافی داشته باشم که در مواجهه با یک مشتری غیرمنتظره اشتباهات کمتری را داشته باشم.

4) و این اقدام را به یکی از فعالیتهایی که در روز بعد قرار است انجام دهم پیوند بزنم. مثلا ۱۰ دقیقه فردا صبح در این زمینه مطالعه کنم یا با یک تماس تلفنی از یک همکار در این زمینه سوال و مشورت کنم.

هفته ای پر از نشاط و یادگیری های جدید داشته باشید.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟
در گفتگو ها شرکت کنید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.